متن

در صورتي كه سازمان خواسته باشد از خدمات مشاور استفاده نمايد، لازم است بعنوان اولين گام يك مشاور ذيصلاح را ارزيابي و انتخاب نمايد. پس از انتخاب مشاور ذيصلاح سازمان قراردادي را با وي منعقد مي نمايد و پيرو قرارداد منعقد شده مشاور برنامه ريزي براي انجام مراحل زير را در دستور كار قرار مي دهد. يادآوري مي گردد فعاليت هاي تعيين شده از جمله خدماتي است كه مشاور سيستم مديريت كيفيت با حمايت مديريت ارشد سازمان و همكاري كاركنان در تمامي سطوح سازماني بايد ارايه نمايد:

1-1- ارزيابي وضعيت موجود،

1-2- طراحي و مستندسازي سيستم مديريت كيفيت،

1-3- بازنگري ، تاييد و تصويب مستندات طراحي شده،

1-4- نظارت بر اجراي مستندات تصويب شده،

1-5- بازنگري و به روز آوري مستندات،

1-6- برنامه ريزي و انجام مميزي داخلي،

1-7- رسيدگي به عدم انطباق هاي مشاهده شده در مميزي داخلي و اجراي اقدامات اصلاحي و پيشگيرانه مناسب،

1-8- ارزيابي و انتخاب شركت گواهي دهنده(مميز خارجي)،

1-9- پيش مميزي(درصورت نياز) وانجام اقدامات اصلاحي و پيشگيرانه مناسب،

1-10- مميزي نهايي، ثبت سيستم مديريت كيفيت تاييد شده و دريافت گواهينامه ايزو 9001.

در برخی موارد همين گونه است و بجای مستندسازی، سندسازی صورت می گیرد. البته گواهینامه ایزو برای رقابت هم خيلي مناسب نیست، چرا كه اين گواهينامه در داخل كشور از اعتبار مناسبي برخوردار نيست و در خارج کشور هم که جزو استانداردهای مديريتي سطح پایین محسوب می گردد. اما در اين خصوص نكاتي وجود دارد كه نمي توان آنها را از نظر دور داشت. اجازه دهید با ذكر يك مثال اين نكات را بيشتر توضيح دهم.

اگر قرار باشد برای پیشبرد کارهايتان از نرم افزارهای کامپیوتری استفاده کنید آیا نباید کار با این نرم افزارها را ياد داشته باشيد و بيشتر از آن، در كاربا اين نرم افزارها از مهارت كافي برخوردار باشيد؟

حال فرض كنيد شما تصميم داريد سازمان خودتان را اداره كنيد. اولين و مهمترين پرسشي كه مطرح مي گردد اين است كه شما چگونه اين كار را انجام خواهيد داد؟ آيا شما به مهارت هاي لازم مديريتي نيازي نخواهيد داشت و تنها بر مبناي آنكه دانش فني لازم كسب و كار خود را داريد قادر خواهيد بود سازمان را اداره كنيد؟

استاندارد ایزو ۹۰۰۱ یک راهنمای خوب برای مديريت تمام قسمت های تاثیر گذار بر كيفيت در یک سازمان است و براي مديراني كه از آموزش هاي كافي مديريتي بهره نبرده‏‏اندنيازمندي‏هايي را مطرح مي نمايد. بنابراين بدون توجه به دريافت گواهينامه اين استاندارد براي رقابت يا هر هدف ديگر اقتصادي، مناسب است كه مديران سازمان هاي مختلف توليدي و خدماتي از نيازمندي هاي مطرح شده در اين استاندارد براي افزايش دانش و مهارت هاي مديريتي خود بهره ببرند.

استاندارد ايزو 9001 در بند (8-2-3) در خصوص پايش و اندازه گيري فرآيندها اين گونه نيازمندي هاي خود را مطرح مي نمايد:

سازمان‏ بايد روش‏هاي مناسب براي پايش ‏و در موارد كاربرد، اندازه‏گيري ‏فرايندهاي ‏سيستم مديريت‏ كيفيت را به كارگيرد. اين روش‏ها بايد توانايي فرايندها را براي دستيابي به نتايج طرح‏ ريزي شده نشان ‏دهند. هنگامي‏كه نتايج طرح ريزي شده بدست نمي‏آيند، اصلاحات و اقدامات اصلاحي بايد برحسب تناسب صورت ‏پذيرد.

يادآوري: در تعيين روش هاي مناسب، توصيه مي شود سازمان نوع و گستره پايش يا اندازه گيري مناسب هر يك از فرآيندهايش را بر اساس تاثيرات آنها بر انطباق با الزامات محصول و اثربخشي سيستم مديريت كيفيت تعيين نمايد.

به منظور تفسير اين نيازمندي و مناسب سازي آن براي پياده سازي در سازمان هاي خواهان استاندارد ايزو 9001 لازم است قبل از هر چيز دو مفهوم بسيار مهم پايش و اندازه گيري تشريح گردد وليكن تفسير اين بند استاندارد به آن محدود نمي گردد. الزام استاندارد ايزو 9001 در اين قسمت بكارگيري روش هاي مناسب براي پايش فرآيندهاي سيستم مديريت كيفيت است و در مواردي كه كاربرد دارد (به تشخيص سازمان) از اندازه گيري فرآيندها نيز مي توان سود جست. روش هاي مناسب پايش و اندازه گيري بايد توانايي (قابليت) فرآيندها را براي اهداف از پيش تعيين شده اثبات نمايد.

فرض كنيد سازمان قصد دارد توانايي فرآيند فروش محصولات و يا خدمات خود را نشان دهد. از اين رو و به منظور پاسخ به الزام استاندارد ايزو 9001 در ابتدا بايد نتايجي را براي فرآيند فروش مشخص نمايد. مثلا رسيدن به حجم فروش يك ميليون قطعه از محصول سازمان طي يك سال مي تواند يكي از اهداف از پيش تعيين شده براي فرآيند فروش باشد كه اين شاخص به راحتي قابل اندازه گيري است. ليكن فرض كنيد براي همين فرآيند فروش سازمان قصد داشته باشد توزيع مكاني محصولات فروخته شده طي يك سال را نيز مد نظر قرار دهد. بدين منظور نقشه جغرافيايي كشور را تهيه كرده و شهر هايي را كه محصولات سازمان را خريداري كرده اند با استفاده از اشكال هندسي (مثلا دايره) روي نقشه نمايش مي دهد. قطر دايره ميزان خريد محصولات را نشان مي دهد و مدير سازمان با يك نگاه به اين نقشه در مي يابد كه توزيع مكاني فروش محصولات سازمانش چگونه بوده است. بدين ترتيب سازمان براي اثبات توانايي فرآيند فروش در پاسخگويي به حوزه جغرافيايي متنوع كشور از ابزار پايش فرآيند استفاده نموده است.

گواهينامه ايزو 9001 صادر شده به مدت 3 سال اعتبار دارد و هر شش ماه يا يك سال يك مرتبه توسط شركت صادر كننده گواهينامه مورد مميزي مراقبتي قرار مي گيرد. البته پس از اتمام مدت اعتبار گواهينامه، سازمان دارنده گواهينامه ايزو 9001 مي تواند با همان گواهي دهنده اوليه يا گواهي دهنده ديگري قرارداد خود را تمديد كرده و پس از انجام يك مميزي كامل مجددا گواهينامه خود را براي 3 سال ديگر تمديد نمايد.

حداقل شش ماه مدت زمان لازم براي طراحي، مستندسازي، استقرارسيستم، مميزي و دريافت گواهينامه در سازمان هاي درخواست كننده براي پياده سازي سيستم مديريت كيفيت است. اما ذكر اين نكته بسيار ضروري است كه طول اين مدت زمان در هر سازمان به عوامل گوناگوني بستگي دارد، كه مهمترين آنها به شرح زيربيان شده اندليكن به آنها محدود نمي گردد:

6-1- اندازه سازمان،

6-2- تنوع محصولات و يا خدمات،

6-3- ميزان حمايت مديرارشد سازمان،

6-4- نحوه همكاري كاركنان د رتمامي سطوح سازمان،

6-5- پيچيدگي فرآيندهاي سازمان،

6-6- دولتي يا خصوصي بودن سازمان،

زیست شناسی می گوید میلیاردها سال پیش برخی از مواد شیمیایی ساده به هم متصل شدند و برای اولین مولکول ساخته شده کافی بود تا خود را تکثیر کند. ما انسان ها به طریقی با تکامل به مولکول های زیستی اولیه ارتباط داریم. اما این سوال همچنان باقی می ماند که زندگی چگونه به وجود آمد؟ یا مواد اولیه ای که در ابتدای زمین وجود دارد چطور بوده است؟ به هر حال، چه چیزی موجب شد تا خود به خود یعنی خودشان، خودشان را به مانند زندگی ترتیب دهند یا منظم کنند یا بچینند؟

استنلی میلر یک شیمیدان است که نظریه ای در این باره مطرح کرد; اما این هنوز کافی نیست تا ما در مورد آنچه اتفاق افتاده بتوان انسانها را متقاعد کرد. نظریه های بسیاری وجود دارد اما تقریبا هیچ پاسخی دقیقی به این سوال ارائه نکرده اند.